Rak pęcherza moczowego (ang. bladder cancer) – choroba nowotworowa pęcherza moczowego, najczęściej wywodząca się z komórek nabłonka przejściowego (urothelium) błon śluzowych wyścielających światło narządu. Rak (carcinoma) stanowi zdecydowaną większość złośliwych nowotworów pęcherza moczowego.
Epidemiologia
Rak pęcherza moczowego jest jednym z częstszych nowotworów ludzi w podeszłym wieku. Zachorowalność znacząco wzrasta w 7. i 8. dekadzie życia. Częściej (2 do 3 razy) występuje u mężczyzn. W Polsce jest czwartym pod względem częstości zachorowań nowotworem mężczyzn i ósmym u kobiet. Rak pęcherza częściej występuje u ludzi rasy białej niż czarnej.
Wśród czynników ryzyka zachorowania na raka pęcherza moczowego wymieniane są:
- palenie papierosów - ekspozycja na karcynogeny przemysłowe (np. β-naftylaminę, benzydynę) - infestacja Schistosoma haematobium – schistosomatoza (najpoważniejsza przyczyna nowotworów w krajach rozwijających się, predysponuje do raka płaskonabłonkowego) - przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego - niektóre leki (cyklofosfamid) - przebyta radioterapia z napromienieniem okolicy podbrzusza - długoterminowe założenie cewnika Foleya (dotyczy pacjentów z uszkodzeniem rdzenia kręgowego i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka płaskonabłonkowego)
Nie stwierdzono dotąd rodzinnej predyspozycji do zachorowań na ten typ nowotworu.
|
Histopatologia
Obraz histologiczny raka pęcherza moczowego
Nowotwory złośliwe pęcherza moczowego wywodzące się z nabłonka przejściowego tradycyjnie nazywano rakami przejściowokomórkowymi (carcinoma transitionale).
Obecnie częściej używa się terminu nowotwory (raki) urotelialne (ang. urothelial neoplasms).
Ze względu na typ wzrostu wyróżniamy:
- raki brodawkowate naciekające - raki płaskie naciekające - raki płaskie nienaciekające (in situ).
Klasyfikacja WHO w zależności od stopnia zróżnicowania nowotworu wyróżnia:
- nowotwory dobrze zróżnicowane, o niskim potencjale złośliwości (G1) - nowotwory o średnim stopniu złośliwości (G2) - nowotwory skrajnie niezróżnicowane, anaplastyczne, o wysokim stopniu złośliwości (G3).
Raki płaskonabłonkowe pecherza moczowego (carcinoma planoepitheliale) są stosunkowo rzadkie i stanowią około 5% raków tego narządu.
Inne nowotwory złośliwe pęcherza stanowią łącznie mniej niż 5% przypadków, zalicza się tu:
- gruczolakoraki (adenocarcinoma) - raki drobnokomórkowe (small cell carcinomas) - pierwotne chłoniaki pęcherza moczowego (lymphoma) - mięśniaki (leiomiosarcoma, rhabdomiosarcoma).
|
Objawy i przebieg
Pierwszym objawem jest zazwyczaj bezbolesny, często masywny krwiomocz. Wystąpienie bezbolesnego krwiomoczu i obecność skrzepów w moczu zawsze budzi podejrzenie raka pęcherza moczowego.
Ponadto stwierdza się niecharakterystyczne dolegliwości ze strony układu moczowego, takie jak:
- dysuria, ból przy mikcji - częste oddawanie moczu - ból w okolicy nadłonowej i lędźwiowej - miejscowa limfadenopatia
Późnym objawem może być macalny guz w okolicy nadłonowej.
Rozpoznanie
Przy wystąpieniu wspomnianych objawów pierwszym wykonywanym badaniem jest badanie moczu z posiewem. W przypadku krwiomoczu wykonuje się USG. W razie wątpliwości przeprowadzana jest cystoskopia
Leczenie
Leczenie raka pęcherza zależy od głębokości jego naciekania w głąb ściany pęcherza. Powierzchowne guzy (nieprzechodzące przez błonę mięśniową) leczy się za pomocą przezcewkowej radykalnej elektroresekcji guza (TURT), stosuje się także immunoterapię (szczepionką BCG), która jest skuteczna w 2/3 przypadków[1].
Zaawansowane zmiany wymagają radykalnego usunięcia pęcherza moczowego z okolicznymi narządami oraz węzłami chłonnymi miednicy mniejszej. Pęcherz moczowy można odtworzyć z odcinka jelita lub wszczepia się moczowody do izolowanej pętli jelita cienkiego[2].
Przypisy
1. ↑ AB. Alexandroff, AM. Jackson, MA. O'Donnell, K. James. BCG immunotherapy of bladder cancer: 20 years on.. „Lancet”. 9165353, ss. 1689-94 (May 1999). doi:10.1016/S0140-6736(98)07422-4. PMID 10335805. 2. ↑ Andrzej Szczeklik: Choroby wewnętrzne [Dokument elektroniczny] : podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2006. ISBN 83-7430-072-8.
Bibliografia
· V. Kumar, R. Cotrani, S. Robbins: Patologia Robbinsa. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2005. ISBN 978-83-89581-92-1. · Włodzimierz Januszewicz , Franciszek Kokot (red.): Interna.. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005. ISBN 83-200-3249-0.
Radioterapia z chemioterapią mogą być uzupełnieniem leczenia chirurgicznego.
|